โรคบิดอะมีบาเป็นโรคติดต่อที่เกิดจากโปรโตซัว (จุลินทรีย์) ที่ชื่อว่า Entamoeba histolytica
เมื่อติดเชื้อที่ลำไส้กลายเป็นโรคบิดอะมีบาที่ลำไส้ใหญ่แล้ว อาการที่พบเห็นได้คือ เป็นไข้, ปวดท้อง, ท้องเสีย, ถ่ายอุจจาระปนเลือด และอื่นๆ
บางครั้งอาจเกิดแผลนอกลำไส้ ที่พบบ่อยที่สุดคือฝีในตับจากการติดเชื้ออะมีบา
กรณีนี้จะมีหนองสะสมอยู่ภายในตับ และพบเห็นอาการมีไข้กับปวดท้องด้านขวาบน

เส้นทางการติดเชื้อและวิธีป้องกันบิดอะมีบา

โปรโตซัว Entamoeba histolytica จะถูกขับออกมาทางอุจจาระของผู้ติดเชื้อ
ด้วยเหตุนั้นเอง หากได้รับสิ่งแปดเปื้อนอุจจาระของผู้ติดเชื้อผ่าการกลืนกินก็จะติดเชื้อได้
แม้ในช่วงที่ไม่แสดงอาการ โปรโตซัวก็จะถูกขับออกมากับอุจจาระของผู้ติดเชื้อ และกลายเป็นแหล่งแพร่เชื้อ

เมื่อผู้ติดเชื้อประกอบอาหารโดยล้างมือไม่สะอาดก็จะติดต่อสู่ผู้อื่น บางครั้งอาจกลายเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยติดต่อจากการร่วมเพศทางปากหรือการมีเพศสัมพันธ์ที่เลียทวารหนัก
พบเห็นการระบาดต่อเนื่องได้ตามพื้นที่ที่สุขอนามัยไม่ดี

เมื่อผู้ติดเชื้อประกอบอาหารโดยล้างมือไม่สะอาดก็จะติดต่อสู่ผู้อื่น บางครั้งอาจกลายเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยติดต่อจากการร่วมเพศทางปากหรือการมีเพศสัมพันธ์ที่เลียทวารหนัก

เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ควรล้างมือด้วยสบู่กับน้ำ ทั้งหลังจากใช้ห้องน้ำ หลังเปลี่ยนผ้าอ้อม ก่อนเตรียมหรือปรุงอาหาร
การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การมีเพศสัมพันธ์ทางปากหรือการมีเพศสัมพันธ์ที่เลียทวารหนักกับผู้ติดเชื้อ ดื่มน้ำปนเปื้อนในพื้นที่ที่สุขอนามัยไม่ดี
คาดว่าการใช้ถุงอนามัยและเลี่ยงการสัมผัสทวารหนักโดยตรง มีประสิทธิภาพที่แน่นอนในการป้องกัน

การตรวจหาบิดอะมีบา

กรณีสงสัยว่าเป็นบิดอะมีบาจากการมีประวัติเดินทางไปยังพื้นที่ระบาดหรือเพศสัมพันธ์ที่มีความเสี่ยง จะใช้กล้องจุลทรรศน์ตรวจสอบว่ามีโปรโตซัวอะมีบาอยู่ในอุจจาระหรือไม่
กรณีเป็นลำไส้อักเสบ ก็จะส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่
หากสงสัยว่าจะมีแผลนอกลำไส้ ก็จะตรวจจากภาพของบริเวณที่มีแผล
หากพาร์ทเนอร์ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นบิดอะมีบา ถ้าปรากฏอาการที่ผู้ป่วยรู้สึกคนเดียว เช่น ท้องเสีย และอื่นๆ หลังกลับมาจากพื้นที่ระบาด แนะนำให้ไปพบแพทย์ที่สถาบันการแพทย์โดยไว

วิธีรักษาบิดอะมีบา

ใช้ยาปฏิชีวนะแบบรับประทานที่ใช้ได้ผลกับโปรโตซัวอะมีบา
Entamoeba histolytica มี 2 ประเภท ได้แก่ แบบที่มีสภาพเรียกว่าซีสต์ (ถุงน้ำ) กับแบบที่เรียกว่าโทรโฟซอยต์
ประเภทที่ทำให้เกิดอาการคือแบบโทรโฟซอยต์ ก่อนอื่นจึงดำเนินการรักษาที่ได้ผลกับแบบโทรโฟซอยต์เป็นอย่างแรก
หลังจากนั้นอาจมีการรักษาที่ได้ผลกับแบบซีสต์ เพื่อป้องกันการเกิดโรคซ้ำละอื่นๆ หลังกลับมาจากพื้นที่ระบาด แนะนำให้ไปพบแพทย์ที่สถาบันการแพทย์โดยไว